1- عمري كه به موجب آن مالك حق انتفاع از مال خود را براي شخصي به مدت عمر خود يا عمر منتفع يا عمر شخص ثالثي برقرار مي‌كند. در عمري به اعتبار اينكه حق انتفاع به عمر چه كسي برقرار مي‌شود، سه نوع سند تنظيم مي‌گردد.
2- رقبي كه به موجب آن مالك حق انتفاع را براي مدت معيني برقرار مي‌كند.
نكته : مدت معين مذكور در رقبي و ساير موارد، بايد مدت معلوم باشد و مدت عمر اشخاص را كه مجهول است نمي‌توان مدت معين تلقي كرد.
3- سكني كه به موجب آن مالك سكونت در مسكني را به طريق عمري يا رقبي براي ديگري برقرار مي‌كند
نكته : هر سه عقد عمري و رقبي و سكني عقود لازم و بلاعوض هستند و هيچ يك از طرفين عقد، حق فسخ آن را ندارند مگر اينكه براي مدت معين خيار فسخ براي هر يك از متعاقدين قرار داده شود، فلهذا طرفين مي‌توانند به تراضي آن را تفاسخ و اقاله نمايند.
4- حبس مطلق _ كه به موجب آن مالك حق انتفاع را بدون قيد مدت براي شخصي برقرار كند، اين عقد جايز است و مالك هر وقت بخواهد مي‌تواند رجوع كند و با فوت او حق انتفاع زايل مي‌شود.
5- صلح حق انتفاع كه به موجب آن مالك يا دارندة حق انتفاع (به شرطي كه حق انتقال به غير از او سلب نشود) مي‌توانند حق انتفاع را به مدت عمر يا مدت معين به ديگري صلح نمايند كه اين صلح ممكن است معوض باشد و نتيجه عقد عمري يا رقبي خواهد داشت، بدون اينكه شرايط و احكام خاصه عمري يا رقبي در آن مجري شود.
6- صلح عمري _ از انواع صلح حق انتفاع است كه ثمرة عقد عمري را مي‌دهد كه به موجب آن مالك عين، حق انتفاع مادام‌العمر آن را به طور معوض، محاباتي و يا مجاني به شخصي صلح كند.
7- صلح به شرط عمري _ كه به صور شرط فعلي يا شرط نتيجه منعقد مي‌گردد كه به موجب آن مالك، مال خود را به شخص صلح مي‌كند به شرطي كه متصالح مورد صلح را به مصالح يا شخص ثالث عمري كند (شرط فعل) و يا مالك مال خود را به شخص صلح مي‌كند به شرطي كه حق انتفاع آن به طريق عمري متعلق به مصالح يا شخص ثالث باشد (شرط نتيجه)
8- وصيت _ كه به موجب آن مالك وصيت مي‌كند عين مال متعلق به موصي‌له و حق انتفاع براي مدت معين متعلق به غير باشد يا وصيت مي‌كند كه به موجب آن حق انتفاع متعلق به وراث (اعم از يكي از وراث يا همه آنها يا ثالث) باشد و عين مال شخص ثالث شود و يا وصيت مي‌كند كه به موجب آن حق انتفاع متعلق به غير و عين مال ورثه باشد و امثال آن.
9- حبس مؤبد كه به موجب آن مالك عين مال را حبس مي‌كند و مقرر مي‌دارد مادام كه عين باقي است مباح له از منافع آن مجاناً بهره‌ور شود. (قانون اوقاف)
ثلث باقي = ثلث مؤبد مال غيرمنقولي است كه موصي آن را از محل ثلث خود براي صرف در مصارف خير، معين كند كه پيوسته در آن مصرف شود (ماده 36 آيين‌نامه قانون ثبت) به طوري كه مشخص است اين موضوع ضمن سند وصيت برقرار مي‌گردد.
بدون دیدگاه