آثار ظهر نویسی

قاعده عدم ورود ایرادات

باید اذعان داشت که تعهدات ناشی از ظهر نویسی چک مستقل از تعهد اصلی متعهد چک (صادر کننده) می باشد و دارنده ی چک حق دارد از هر یک از مسئولان چک، طلب خود را دریافت کند.

یکی از نتایج این استقلال این است که در مقابل دارنده ی چک نمی توان برای رفع مسئولیت از انجام تعهد، به انجام نشدن معاملات یا تعهداتی ناشی از ایرادات، متوسل شد.

مهلت اقامه دعوا بر علیه ظهر نویسان

مقنن مسئولیت ظهر نویسان را در قلمرو زمان محدود کرده، لذا اگر دارنده این مواعد را رعایت نکند،تعهد ظهر نویسان چک منتفی می گردد.

1-مطالبه وجه در مواعد قانونی :

طبق مواد 315و317 قانون تجارت، برای اینکه شخص بتواند علیه مسئولین چک اقامه دعوا کند باید ظرف 15روز از تاریخ سر رسید در خصوص چک های که مکان صدور و مکان تادیه آنها یکی است و در خصوص چک های که مکان صدور وتادیه آنها متفاوت است اگر در ایران باشد 45روز و در خارج 4ماه مطالبه وجه کند.

2-دریافت گواهی عدم پرداخت چک(اعتراض عدم تادیه) :

برای اینکه دارنده امکان مراجعه به ظهر نویسان را داشته باشد باید اعتراض عدم تادیه انجام دهدو از طرفی طبق قانون صدور چک، برای اینکه دارنده بتواند از حق شکایت کیفری استفاده کند باید ظرف 6ماه از تاریخ صدور چک از بانک گواهینامه عدم پرداخت دریافت نماید.
در ماده 280قانون تجارت، به لزوم دریافت این گواهی در خصوص امتناع از تادیه، اشاره شده.

3-رعایت مهلت های قانونی برای اقامه دعوا
در این مقنن با توجه به اینکه محل تادیه وجه چک کجا می باشد، مهلت ها را مشخص کرده است :

الف -محل تادیه وجه چک ایران می باشد :ماده 286قانون تجارت :اگر دارنده چک (سند تجاری) که بایستی در ایران تادیه شود به علت عدم پرداخت اعتراض شده باشد، بخواهد از حقی که ماده 249(مسوولیت تضامنی صاحبان امضاء در مقابل دارنده) برای او مقرر داشته استفاده کند باید ظرف یکسال از تاریخ اعتراض اقامه دعوا نماید

ب -محل تادیه وجه چک خارج از ایران می باشد :
ماده 287قانون تجارت مقرر داشته :((درمورد برواتی (چک) که باید در خارج تادیه شود، اقامه دعوا بر علیه برات دهنده ویا ظهر نویسهای مقیم ایران ظرف دو سال از تاریخ اعتراض باید به عمل آید.))

(بر گرفته از کتاب شیوه های عملی وصول چک تالیف وکیل توحید زینالی)