اگر در یک چک کلمه «آورنده» یا «به حواله کرد» خط زده شود، آیا این چک که در وجه شخص خاصی نیز نوشته شده قابل انتقال به غیر است ؟ چنانچه منتقل شود، آیا این چک واجد اوصاف مربوط به چک می باشد؟
متن پاسخ :
الف ) اتفاق نظر : هرگونه تغییر و گذاشتن شرط کتبی در چک یا نوشته جداگانه، فقط بین صادر کننده و دارنده اولیه معتبر است و نمی تواند به اوصاف ذاتی مقرر در اسناد تجاری همچون اصل استقلال امضائات سرعت، تنجیزی و تجریدی، خللی وارد کند. از طرفی چک به عنوان وسیله پرداخت و جایگزین پول تلقی می شود و نمی توان با خط زدن عبارت «حواله کرد» این ویژگی را از چک گرفت. ب ) – نظر کمیسیون : به استناد ماده ۱۰ قانون مدنی، در صورتی که در متن چک شرطی قید شود یا در نوشته جداگانه ای بین صادر کننده چک و دارنده آن شرطی مقرر باشد این شرط صرفاً بین صادر کننده چک و دارنده اولیه چک معتبر و قابل اجرا است و به شخص ثالث تسری ندارد. بنابراین، شرط مقید در چک نمی تواند در وصف ذاتی چک، خللی وارد سازد، زیرا به موجب ماده ۳۱۲ قانون تجارت که بیان می دارد: «چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله کرد باشد، ممکن است به صرف امضاء در ظهر به دیگری منتقل شود»؛ اگر کلمه «آورنده» یا «حامل» خط زده شود بازهم چک قابل انتقال به دیگری می باشد و چکی که به طریق قانونی منتقل شده باشد، در دست هر کس که باشد معتبر است و این امر از خصوصیات ذاتی چک است.( نشست قضایی دادگستری آباده، فروردین ۸۷ – به نقل از مأوی )
دونظریه ومشورتی درخصوص این موضوع
« نظربه اینکه صادرکننده چک باقلم زدن کلمه “حواله کرد”درمتن چک حق پشت نویسی راازکسی که چک دروجهش صادرشده سلب کرده ودریافت کننده هم باپذیرش چک بدین نحوبااین امرموافقت نموده است چه علی الظاهرشخصیت دریافت کننده مطمح نظرصادرکننده بوده کمااینکه بانک محال علیه براین امرگواهی کرده است بنابراین دارنده فعلی چک ازجمله دارندگان مذکوردرقسمت اخیرماده یک قانون صدورچک محسوب نمیشودودرنتیجه حق مراجعه به بانک برای دریافت وجه چک ونیزحق اقامه دعوی کیفری رانخواهدداشت »
نظریه
شماره۸۰۰۲/۷ ـ ۲۹/۱۱/۱۳۸۶
اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه
کسی که چک در وجـه وی صادر شده می‌تواند با ظهرنویسی آنرا به شخص دیگری واگذار نماید،بشرطی که صادرکننده حق انتقال چک را از وی سلب نکرده باشد (یعنی در متن چک روی کلمـه « حواله کرد» قلم نزده باشد) در این صورت دارنده چک با توجه به قسمت اخیرماده ۲ قانون صدور چک(۳)، کسی است که چک به نام او ظهرنویسی شده و می‌تواند جهت وصول آن به بانک مراجعه نماید، ولی اگر چنین چکی بدون ظهرنویسی در اختیار دیگری قرار گیرد و یا اینکه صادرکننده روی کلمه « حواله کرد» در متن چک را قلم زده و حق انتقال را از دارنده سلب نموده باشد، در صورت انتقال چک به دیگری،دارنده بعدی از جمله دارندگان مذکور در قسمت اخیر ماده۲ قانون صدور چک، محسوب نمی‌گرددو در نتیجه حق مراجعه به بانک جهت وصول وجه چک را ندارد
بدون دیدگاه