قدمه :
حقوق انسانها در طول دوران حيات با يكديگر در حال تعامل مي باشد و آثاري بر آنها مترتب مي باشد . اين تعاملات و آثار نه تنها در زمان زنده بودن افراد ، بلكه بعد از فوت نيز همچنان ادامه دارد. بدين توضيح كه هرگاه شخصي از دنيا مي رود مي بايست تكليف ما يملك وي و همچنين ميزان حقوق ورثه و احياناً اجراء وصيت نامه مشخص گردد. در اين مجموعه سعي شده تا چگونگي و تشريفات دادرسي صدور گواهي انحصار وراثت به زبان ساده بيان گردد.
مرجع صلاحيت دار جهت صدور گواهي انحصار وراثت:
مرجع صلاحيت دار جهت صدور گواهي دادگاهي است كه آخرين محل سكونت متوفي بوده است. مطابق با ماده 20 قانون آئين دادرسي مدني دعاوي راجع به تركه متوفي در دادگاه محلي اقامه مي شود كه آخرين اقامتگاه متوفي در ايران ،آن محل بوده و اگر آخرين اقامتگاه متوفي معلوم نباشد رسيدگي در صلاحيت دادگاهي است كه آخرين محل سكونت متوفي در ايران درحوزه آن بوده است.
بنابراين اگر شخصي در طول مدت زندگي خود در شهرهاي مختلفي سكونت داشته باشد و براي مثال آخرين محل سكونت وي اصفهان باشد ، درصورت فوت دادگاه اصفهان صلاحيت صدور گواهي انحصار وراثت را خواهد داشت هر چند كه شخص در شهر ديگري فوت نموده باشد يا اموال وي در نقطه ديگري قرار گرفته باشد.
اشخاص صلاحيت دار جهت تقاضاي انحصار وراثت:
وراثت متوفي و يا ساير اشخاص ذينفع مي توانند از دادگاه تقاضاي صدور تصديق انحصار وراثت نمايند. نكته قابل توجه اينكه چنانچه وراث و يا اشخاص ذينفع متعدد باشند نيازي به درخواست همگي آنها نمي باشد و اقدام يك نفر از افراد فوق الاشاره جهت تقاضا كفايت مي نمايد.
مدارك لازم جهت تقاضاي تصديق انحصار وراثت
1 – شناسنامه و گواهي فوت متوفي:
پس از فوت متوفي و تأييد پزشك مربوطه ، مراتب توسط اداره ثبت احوال ثبت و شناسنامه متوفي ابطال و گواهي فوت صادر مي گردد. ارائه اصل گواهي فوت و كپي مصدق آن به دادگاه الزامي مي باشد.
2 – استشهاديه محضري:
اسامي كليه وراث مي بايست در فرم مخصوصي كه توسط دادگاه در اختيار متقاضيان قرار مي گيرد نوشته و توسط 2 نفر از اشخاصي كه وراث و متوفي را مي شناسند امضاء شود و امضاء افراد فوق نيز مي بايست توسط يكي از دفاتر اسناد رسمي تأييد و گواهي شده و به دادگاه ارائه گردد.
3 – رسيد گواهي مالياتي (ماليات بر ارث)
وارث مي بايست پس از فوت متوفي ، ليست كليه اموال و دارائيهاي منقول و غيرمنقول متوفي را به اداره دارايي حوزه محل سكونت متوفي ارائه نمايند و رسيد آنرا دريافت نموده وهمراه مدارك ديگر به دادگاه تقديم نمايند.
4 – كپي مصدق شناسنامه وراث
متقاضي انحصار وراثت مي بايست علاوه بر شناسنامه خود ، كپي مصدق شناسنامه وراث ديگر را نيز تهيه و به دادگاه تقديم نمايد. ارائه اصل شناسنامه ها جهت كنترل توسط مدير دفتر دادگاه الزامي مي باشد.
5 – وصيت نامه (در صورتي كه وجود داشته باشد)
6 – دادخواست:
پس از آماده نمودن مدارك فوق الذكر مي بايست دادخواستي به شر ذيل تنظيم گردد و همراه با مدارك ياد شده به دادگاه ارائه گردد.
نمونه برگ دادخواست به دادگاه عمومي:
خواهان
مشخصات خواهان
خوانده
ندارد
وكيل يا نماينده قانوني
در صورت داشتن وكيل مشخصات وكيل ذكر شود.
تعيين خواسته و بهاي آن
صدور گواهي انحصار وراثت
دلايل و منضمات دادخواست
1 – گواهي فوت 2 – استشهاديه محضري 3 – رسيد گواهي مالياتي 4 – كپي مصدق شناسنامه وراث 5 – وصيت نامه (در صورت وجود)
رياست محترم دادگستري استان/شهرستان ……………….
با سلام
احتراماً به استحضار مي رساند آقاي / خانم ……… مطابق با مندرجات گواهي فوت تقديمي مرحوم گرديده اند و وراث منحصر به فرد مرحوم/مرحومه عبارتند از 1 …… 2 …… 3 …… لذا از آن مقام محترم رسيدگي و دستور نشر آگهي و صدور گواهي انحصار وراثت طبق مقررات مورد استدعا مي باشد.
محل امضاء – مهر – انگشت
تشريفات دادرسي پس از تقديم دادخواست
دادگاه رسيدگي كننده پس از ملاحظه اسناد و مدارك تقديمي ، درخواست متقاضي را يك نوبت در روزنامه كثيرالانتشار يا محلي آگهي مي نمايد و هزينه نشر آگهي نيز بعهده متقاضي مي باشد.
پس از انقضاي يك ماه از تاريخ نشر آگهي در صورتي كه معترضي نباشد دادگاه با توجه به ادله و اسناد ارائه شده ، گواهي انحصار وراثت مشعر بر تصديق وراثت ، تعيين تعداد وراث و نسبت آنها به متوفي گواهي انحصار وراثت صادر مي نمايد و در صورت اعتراض دادگاه جلسه اي را جهت رسيدگي معين نموده و به معترض و درخواست كننده تصديق اطلاع مي دهد و در جلسه پس از رسيدگي حكم خواهد داد. اين حكم برابر مقررات قابل تجديدنظر است.
بدون دیدگاه